Σπονδυλολίσθηση

Η σπονδυλολίσθηση είναι η μετατόπιση (ολίσθηση) ενός σπονδύλου πάνω στον υποκείμενο του, είτε πρόσθια (συνηθέστερα), είτε οπίσθια, είτε πλαγίως. Είναι μια πάθηση, η οποία αν αμεληθεί, ενέχει τον κίνδυνο μερικής παράλυσης.

Η εκφυλιστική σπονδυλολίσθηση συνήθως διαγιγνώσκεται σε ασθενείς (πιο συχνά γυναίκες) άνω των 40 ετών. Μπορεί να διαγνωστεί και σε νεαρούς αθλητές με πόνο στην μέση και συμμετοχή σε αθλήματα που περιλαμβάνουν σημαντική καταπόνηση της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, όπως και σε άτομα κάθε ηλικίας που έχουν αυξημένη λόρδωση. Σπάνια συναντάται σε παιδιά, κυρίως με δυσπλασίες.

Η σπονδυλολίσθηση για πολλά χρόνια μπορεί να μην προκαλεί πόνο. Συχνά ανευρίσκεται εγκαίρως, σε τυχαίο ακτινολογικό έλεγχο. Η σπονδυλολίσθηση παρουσιάζεται κυρίως εκεί όπου η σπονδυλική στήλη επιβαρύνεται περισσότερο, δηλαδή στην περιοχή του 4ου και 5ου οσφυϊκού σπονδύλου, αλλά και σε κάθε σημείο της Σ.Σ. Το σώμα στην προσπάθειά του να αντισταθμίσει την αυξανόμενη αστάθεια, παράγει οστεώδες υλικό (οστεόφυτο) το οποίο μπορεί να επιφέρει σπονδυλική στένωση.

Συμπτώματα και τύποι σπονδυλολίσθησης

Τα συμπτώματα είναι ο πόνος στην μέση και κάποιες φορές στους γλουτούς, που επιδεινώνονται από την κόπωση και την ορθοστασία και ελαττώνεται με την κατάκλιση. Όταν υπάρχει ερεθισμός κάποιας νευρικής ρίζας, ο πόνος μπορεί να αντανακλά στο πόδι. 

Η σπονδυλολίσθηση, ανάλογα με την αιτία που την προκαλεί, έχει 6 τύπους ταξινόμησης κατά Wiltse:

• Η δυσπλαστική/συγγενής σπονδυλολίσθηση σε άτομα με συγγενείς ανωμαλίες των αρθρικών αποφύσεων της οσφυοϊεράς περιοχής.

• Η ισθμική σπονδυλολίσθηση, με διαχωρισμό (λύση) στην περιοχή του ισθμού που οδηγεί σε πρόσθια ολίσθηση του σπονδύλου.

• Η εκφυλιστική σπονδυλολίσθηση, δηλαδή η λύση εξαιτίας εκφυλιστικών αλλοιώσεων των σπονδυλικών δομών και της απώλειας της ελαστικότητάς τους που μειώνει την δύναμη στήριξης της σπονδυλικής στήλης και μακροπρόθεσμα προκαλεί αστάθεια. Εξαιτίας της διαδικασίας μικροδοκιδικών καταγμάτων στις κάτω αρθρικές αποφύσεις προκαλεί επιμήκυνση του ισθμού και πρόσθια ολίσθηση του σπονδύλου, χωρίς όμως να παρουσιάζεται λύση της συνέχειας του ισθμού, όπως στην ισθμική σπονδυλολίσθηση.

• Η τραυματική σπονδυλολίσθηση που οφείλεται σε κάταγμα σε κάποιο σημείο του σπονδύλου, εκτός του ισθμού, από υψηλής δύναμης πρόσκρουση. Προκαλεί έντονη αστάθεια και η ολίσθηση ενδέχεται να προκαλέσει και νευρολογικές βλάβες.

• Η παθολογική σπονδυλολίσθηση που οφείλεται σε μεταβολικές παθήσεις των συνδέσμων και των οστών (νόσος Paget, σύνδρομο Marfan, παθολογική οστεοπόρωση, αρθρογρύπωση, κ.α.

• Η ιατρογενής σπονδυλολίσθηση, ως μετεγχειρητική βλάβη λόγω αφαίρεσης της μεσοσπονδύλιας άρθρωσης μετά από επέμβαση αποσυμπίεσης.

Η βαρύτητα της σπονδυλολίσθησης αξιολογείται με το σύστημα ταξινόμησης κατά Meyerding, με βάση το ποσοστό της ολίσθησης επί της συνολικής επιφάνειας επαφής των σπονδύλων σε:

• Βαθμός Ι : έως 25%

• Βαθμός ΙΙ : 25-50%

• Βαθμός ΙΙΙ : 50-75%

• Βαθμός ΙV : 75-100%

Διάγνωση και θεραπεία της σπονδυλολίσθησης

Η διάγνωση γίνεται με ακτινολογικό έλεγχο (πλάγια ακτινογραφία) η οποία θα δείξει και τον βαθμό της σπονδυλολίσθησης από την οποία θα προκύψει και το ενδεδειγμένο είδος θεραπείας, σε συνδυασμό με την ηλικία, την ένταση του πόνου και την ύπαρξη νευρολογικών συμπτωμάτων ή όχι.

Υπάρχουν συντηρητικά μέσα (φυσιοθεραπεία, κηδεμόνας, ζώνη οσφύος) που αφορούν κυρίως στις σπονδυλολισθήσεις I και II βαθμού. Οι μεγαλύτερου βαθμού σπονδυλολισθήσεις συνήθως αντιμετωπίζονται χειρουργικά, εκτός αν υπάρχουν ενδείξεις ότι το προσβεβλημένο μεσοσπονδύλιο διάστημα έχει αρχίσει να σταθεροποιείται μέσω σχηματισμού οστεοφύτων και αντιδραστικού οστίτη ιστού, οπότε και μόνο μια αποσυμπιεστική επέμβαση μπορεί να αρκεί.

Η χειρουργική αντιμετώπιση της σπονδυλολίσθησης απαιτεί εμπειρία αλλά και γνώση στις ελάχιστα παρεμβατικές τεχνικές, μαζί με τον ανάλογο εξοπλισμό υποστήριξης της Κλινικής. Σήμερα, αντιμετωπίζεται με σύγχρονες μεθόδους χειρουργικής, που διασφαλίζουν τις μικρότερες τομές με τη μεγαλύτερη δυνατή χειρουργική ακρίβεια.

• Αναλυτικές πληροφορίες για τη Ρομποτική σπονδυλοδεσία με διεγχειρητική τρισδιάστατη (3D) απεικόνιση, που διενεργεί ο Νευροχειρουργός Δρ. Ν. Καραγεώργος.